گروه میان‌رشته‌ای سیاست‌گذاری علم و فناوری


دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف براساس نیازمندی نگاه علمی به موضوع سیاستگذاری از سال 1396 اقدام به جذب دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد با محوریت سیاستگذاری در حوزه علم و فناوری کرده است. 
این رشته در دسته بندی یک دوره میان رشته ایی قرار می گیرد و در کارگروه برنامه ریزی آموزشی آن اساتید و اعضای هیات علمی با تخصص های مدیریتی،اقتصادی و سیاستگذاری حضور دارند.
دروس ارائه شده گروه سیاست‌گذاری در بهار 1402
Responsive Image

معرفی 

طی دهه‌­های اخیر، زندگی بشر شاهد دو تحول بزرگ بوده است که نتایج آن، آثار رفاهی شگرفی را از خود به جا گذاشته است. تحول اول، در حوزه حکمرانی و کیفیت آن و تحول دوم در حوزه فناوری است. علم‌ و فناوری موتور اصلی توسعه در جهان امروز شناخته می‌شود و اهمیت غیرقابل‌انکار این موضوع سبب شده است که دولت‌ها برنامه‌های جدی را برای این بخش در نظر بگیرند. همچنین پیوند میان این بخش با اکثر بخش‌های دیگر جامعه ضرورت دارد چرا که علم و فناوری در جهان امروز پیوندی ناگسستنی با سایر ساحات جامعه برقرار کرده است. بروز این دو تحول بزرگ، حاصل بروز تحول در چگونگی تصمیم­گیری دولت­ها در اداره امور کشورها بوده است. واقعیت این است که دو پدیده تحول در کیفیت حکمرانی و تحول فناورانه، مستقل از هم نیستند. سیاستگذاری درست، راه برای بروز خلاقیت­ها باز کرده و به نتیجه رسیدن خلاقیت­ها ابزارهای نوین را در اختیار بشر قرار داده است. وقتی کاربرد پیشرفت­های بدست آمده در عرصه سیاست­گذاری را در حوزه فناوری مورد بررسی قرار می­دهیم به نتایج شگرف دو تحول مهم ذکر شده بیشتر پی خواهیم برد.
به تناسب شکل­ گیری این دو تحول بزرگ و پیچیده، عرصه­‌های علمی و آموزش عالی نیز وارد این دو حوزه شده و رشته­‌های تحصیلی جدیدی را به وجود آورده­ است. اینکه چطور می­توان زمینه‌­هایی را فراهم کرد که فرآیند آغاز شده از ایده، مرحله به مرحله به صورت درون‌‌زا طی شده و  به یک تحول تجاری بی­ا­نجامد، خود به موضوعی مستقل برای بررسی و تحقیق و پس از آن، آموزش تبدیل شد. اینکه چگونه باید با بهره­‌مندی از علم، فناوری و مهندسی مهمترین چالش­های جهانی امروز از دسترسی به انرژی گرفته تا تغییرات آب و هوایی، و مهمترین روندهای جهانی مانند دیجیتالی  ­شدن را بررسی کرد و راهکار ارائه نمود.
دوره­‌های سیاستگذاری علم و فناوری یکی از منطبق‌­ترین دوره­‌های آموزش عالی با دو تحولی هستند که به آن پرداخته شد. این دوره‌­ها در سطح کارشناسی ارشد، عمدتا با بهره‌­گیری از دانشجویانی که دوره‌­های تحصیلی کارشناسی خود را در رشته­‌های مهندسی و علوم پایه گذرانده‌­اند، آموزش‌­هایی را ارائه می­‌کنند که بتوانند حکمرانی را در عرصه توسعه فناوری و نوآوری تقویت کنند. امروزه سیاست‌گذاری علم و فناوری به ‌عنوان یک رشته علمی توانسته است جایگاه ویژه­ای برای خود در محافل دانشگاهی باز نماید، به طوری­که در بسیاری از دانشگاه‌­های برتر دنیا ردپای این رشته به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم دیده می­‌شود. در این میان با توجه به ماهیت تخصصی دانشگاه صنعتی شریف، رشته سیاست­‌گذاری علم و فناوری اهمیتی دوچندان پیدا می­‌کند.
رشته سیاست‌گذاری علم و فناوری به دنبال حل مسائل واقعی در ارتباط با جامعه، دولت و صنعت با استفاده از سیاست­‌ها است. مسائل سیاستی دارای ابعاد مختلفی هستند و باید از یافته‌­های رشته­‌های مختلف علمی برای حل آن­ها استفاده کرد. به بیان دیگر حل یک مسأله سیاستی در هر حوزه‌­ای صرفا توسط متخصص آن حوزه امکان پذیر نخواهد بود و این همان مفهوم میان­‌رشته‌­ای بودن این دوره است.
هدف اصلي اين دوره تربیت نیروی انسانی متخصص به منظور تقویت بدنه سیاست‌­گذاری کشور در راستای شناسایی و تحلیل مسائل عمده حوزه علم، فناوری و نوآوری در کشور بر اساس زمینه‌­های تخصصی بیان شده و ارائه راه‌کارهای مناسب برای فائق آمدن بر مسائل مربوطه است. نظریه‌پردازی در مورد روش‌های سیاست‌­گذاری علم و فناوری، خصوصاً نقش متغیرهای بومی- فرهنگی در سیاست­‌گذاری علم و فناوری از جمله مواردی است که مورد تأکید دوره پیش رو خواهد بود.

معرفی رشته کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فناوری توسط دکتر مشایخی

معرفی رشته کارشناسی ارشد سیاست‌گذاری علم و فناوری توسط دکتر مسعود نیلی